ข่าวเด่นประจำวัน
เรื่อง..ความจำเสื่อม อันตรายกว่าที่คิด
โปรแกรมฝึกสมองสำหรับผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์
โรคอัลไซเมอร์มักเกิดในผู้สูงอายุ ส่งผลต่อความจำ ความคิด และพฤติกรรมต่างๆ อาการของโรคจะรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ผู้ที่เป็นโรคนี้จะค่อยๆลืมอดีตของตนเอง และลืมแม้กระทั่งกิจกรรมที่ทำในชีวิตประจำวัน หรืออาจจะถึงกับลืมชื่อคนในครอบครัว สาเหตุที่แท้จริงของโรคอัลไซเมอร์นั้นยังไม่ทราบแน่ชัด ยังคงเป็นประเด็นที่ถกเถียงกันอยู่ในปัจจุบัน
โรคอัลไซเมอร์มักส่งผลกระทบต่อสมองเป็นบริเวณกว้าง สาเหตุเริ่มต้นมาจากการรบกวนการผ่านเข้าเซลล์ของประจุไฟฟ้า และการทำงานของสารสื่อประสาท (Neurotransmitters) ทำให้การสื่อสารระหว่างเซลล์เกิดการหยุดชะงัก ส่งผลต่อหน้าที่การทำงานของสมองส่วนต่างๆ
ผลกระทบอื่นๆของโรคอัลไซเมอร์ที่มีผลต่อสมองคือ จะเกิดการทำลายเนื้อเยื่อเส้นประสาทในทุกส่วนของสมอง ส่งผลให้เกือบทุกฟังก์ชันของสมองทำงานลดลงอย่างมาก โดยส่วนที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดคือส่วน Hippocampus ซึ่งเป็นหน่วยความจำที่ใช้ในการปฎิบัติงาน ( Working Memory ) รวมทั้งเป็นส่วนที่สร้างความทรงจำใหม่ๆ นอกจากนี้ยังส่งผลเสียต่อสมองส่วน Cortex ซึ่งเป็นส่วนที่ควบคุมการคิด การจดจำและการวางแผน อีกด้วย
หากส่องกล้องดูเซลล์ภายใต้กล้องจุลทรรศน์เราจะเห็นว่าเนื้อเยื่อสมองของคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์จะมีเซลล์ประสาท ( Nerve Cell ) และจุดประสานประสาท ( Synapses ) น้อยกว่าคนปกติ นอกจากนี้ยังพบกลุ่มก้อนโปรตีนที่เรียกว่า Plaque อยู่ระหว่างเซลล์สมอง และพบกลุ่มของเซลล์ประสาทที่ตายแล้วหรือกำลังจะตายพันกันยุ่งเหยิง การพันกันของเซลล์ประสาทเกิดจากการบิดพันกันของเส้นใยโปรตีน ซึ่งทั้งสองสิ่งนี้คือสาเหตุหลักที่ทำให้เนื่อเยื่อสูญเสียการทำงานและการตายของเซลล์ในสมองของผู้ป่วย เมื่อใดก็ตามที่เกิดการพันกันของเส้นโปรตีน ระบบการทำงานของสมองจะผิดปกติและล้มเหลว ทำให้ไม่สามารถส่งสารอาหารและสิ่งต่างๆเข้าสู่เซลล์ได้ ส่งผลให้เซลล์ตายในที่สุด ก้อน Plaque ที่เกิดขึ้นส่วนมากจะเกิดขึ้นจากโปรตีน Beta-amyloid ซึ่งเป็นตัวกีดขวางสัญญาณการส่งกระแสประสาทจากเซลล์หนึ่งไปยังอีกเซลล์หนึ่งบริเวณจุดประสานประสาท (Synapses)
ในระยะการเกิดโรค ก้อนโปรตีน (Plaque) และปมที่พันกันของเซลล์ประสาทเหล่านี้จะเริ่มแพร่กระจายในสมองส่วน Cortex ซึ่งเกี่ยวข้องกับหน่วยความจำ การวางแผน การคิดและการเรียนรู้ ก่อนที่จะลุกลามไปถึงส่วนที่ควบคุมการพูดและการทำความเข้าใจ ในผู้ที่มีอาการรุนแรง สมองส่วน Cortex จะถูกทำลายและเกิดการตายของเซลล์เป็นบริเวณกว้าง ส่งผลให้สมองฝ่อและลีบไป
อัตราความรุนแรงของโรคแตกต่างกันออกไปในแต่ละคน บางคนใช้ชีวิตได้โดยเฉลี่ย 8 ปี ในขณะที่บางคนมีชีวิตได้ถึง 20 ปี ลักษณะของการเกิดโรคที่แตกต่างกันนี้จะส่งผลต่อความรุนแรงของโรค โดยขึ้นอยู่กับภาวะสุขภาพและอายุ
คุณสามารถป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้หรือไม่ ?
พฤติกรรมสุขภาพที่ดีจะช่วยให้สมองมีความแข็งแรงและช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้ การทำกิจกรรมที่ส่งเสริมการทำงานของสมองบ่อยๆ จะช่วยลดความเสื่อมของสมองส่วน Hippocampus ซึ่งเป็นส่วนสำคัญเกี่ยวกับทักษะด้านความจำ และเป็นส่วนแรกที่จะได้รับผลกระทบจากโรค แม้ว่าโรคอัลไซเมอร์อาจเกิดจากสาเหตุทางพันธุกรรม แต่การฝึกการออกกำลังสมองสามารถช่วยชะลอการเกิดโรคได้
การฝึกสมองสามารถช่วยปรับปรุงความจำได้
ปัจจัยสำคัญที่ช่วยป้องกันและชะลอการดำเนินของโรคคือ การนอนหลับและพักผ่อนเพียงพอ, อาหารการกิน, การออกกำลังกาย, ชีวิตทางสังคมที่ดีและการออกกำลังสมองด้วยการฝึกทักษะต่างๆ สมองก็เปรียบเสมือนกล้ามเนื้อส่วนอื่นๆในร่างกายที่ยิ่งออกกำลังกายมาก ก็จะยิ่งแข็งแรง อย่างไรก็ตามหากปัจจัยดังกล่าวไม่มีประสิทธิภาพ ก็จะทำให้สมองฝ่อและถูกทำลายไปในที่สุด ดังนั้นการฝึกสมองจึงเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ต่อสมองของเราอย่างมาก โปรแกรมของ Brain and Life Center มีกิจกรรมและเกมส์ที่เสริมสร้างศักยภาพทุกด้านของสมอง ไม่ใช่แค่เพียงช่วยเพิ่มความแข็งแรงและเสริมสร้างทักษะเท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของทักษะทางการคิดอีกด้
คลังเอกสารคุณภาพฝ่ายการพยาบาล
