ไข้หวัดใหญ่
ไข้หวัดใหญ่ (Flu หรือ Influenza)
คือ โรคระบบทางเดินหายใจที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส Influenza Virus สามารถพบได้ตลอดปี ระบาดในช่วงเปลี่ยนผ่านฤดูที่มีสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงฉับพลัน โดยเฉพาะในฤดูหนาวและฤดูฝนที่เอื้อต่อการแพร่ระบาดของเชื้อโรค
ข้อแตกต่างเบื้องต้นของไข้หวัด (Cold) และไข้หวัดใหญ่ (Flu)
- ไข้หวัด ผู้ป่วยจะค่อย ๆ แสดงอาการทีละน้อย มักมีอาการแสดงทางระบบหายใจส่วนต้น คัดจมูก ไอ จาม เจ็บคอ มีเสมหะ ผู้ป่วยยังคงสามารถใช้ชีวิตประจำวันตามปกติได้แม้จะมีอาการป่วยรบกวน
- ไข้หวัดใหญ่ ผู้ป่วยจะเกิดอาการอย่างเฉียบพลัน จะมีอาการไข้สูงเป็นลักษณะเด่น จะปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย อ่อนล้า ผู้ป่วยต้องการการพักผ่อนมากกว่าปกติ และควรไปพบแพทย์ หากมีไข้สูงมากหรือมีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ
ประเภทของไข้หวัดใหญ่
ไข้หวัดใหญ่เกิดจากการติดเชื้อ Influenza Virus การติดเชื้อที่พบในมนุษย์ คือ สายพันธุ์ A, B และ C
- ไวรัสชนิด A มีความรุนแรงและอันตรายมากที่สุด สามารถติดต่อจากสัตว์พาหะมาสู่คน และจากคนที่ติดเชื้อไปสู่คนอื่น ๆ ทางการไอ จาม และอากาศหายใจที่มีเชื้อไวรัสกระจายอยู่ จึงสามารถแพร่ระบาดได้เป็นวงกว้าง หรือระบาดไปทั่วโลกได้ในระยะเวลาอันรวดเร็ว
- ไวรัสชนิด B มักแพร่ระบาดตามฤดูกาลที่มีสภาพอากาศเอื้ออำนวยต่อการติดเชื้อ อย่างฤดูหนาวและฤดูฝน
- ไวรัสชนิด C เป็นการติดเชื้อทางระบบหายใจที่ไม่รุนแรง มีอาการป่วยเล็กน้อยหรือไม่แสดงอาการป่วยเลย ไม่ก่อให้เกิดการแพร่ระบาด
- ไวรัสชนิด D เป็นการติดเชื้อที่พบเฉพาะในสัตว์ และยังไม่พบการติดเชื้อที่แพร่มาสู่คน
อาการของไข้หวัดใหญ่
มีไข้สูงมาก ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย ไอ จาม เจ็บคอ คออักเสบ บางคนมีอาการคลื่นไส้อาเจียนและท้องร่วงร่วมด้วย ทั้งนี้อาการป่วยที่อาจเกิดขึ้น ขึ้นอยู่กับร่างกาย อายุ และโรคประจำตัวเดิมของแต่ละบุคคลด้วย
การติดต่อ
เป็นการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เชื้ออาจแพร่กระจายอยู่ในอากาศ หรือเจือปนอยู่ในของเหลว คนรับเชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น นำมือที่สัมผัสกับเชื้อมาขยี้ตา สัมผัสน้ำลายของผู้ที่ติดเชื้อ จากการใช้ช้อนหรือแก้วน้ำดื่มร่วมกัน
การวินิจฉัยไข้หวัดใหญ่
ใช้ชุดทดสอบเพื่อตรวจหาเชื้อ จะใช้ต่อเมื่อแพทย์มีข้อสงสัยหรือเมื่อเริ่มมีการระบาดของสายพันธุ์ที่รุนแรง
การรักษาไข้หวัดใหญ่
รักษาตามอาการ เช่น กินยาลดไข้ เช็ดตัวลดไข้ นอนหลับพักฟื้นให้เพียงพอ เพราะการป่วยไข้หวัดใหญ่จะทำให้ร่างกายอ่อนล้ามากกว่าปกติ
หากมีอาการที่น่าสงสัยหรือจัดอยู่ในผู้ป่วยสายพันธุ์อันตรายที่เสี่ยงต่อการแพร่ระบาด ผู้ป่วยต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ เพื่อรับยาต้านไวรัสป้องกันหรือลดความเสี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง และควบคุมไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดของไวรัส
ภาวะแทรกซ้อนของไข้หวัดใหญ่
ภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะร่างกายขาดน้ำ การติดเชื้อในหู ไซนัส หลอดลมอักเสบ ปอดบวม ปอดอักเสบ กล้ามเนื้ออักเสบ หัวใจวาย กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน และมีความเสี่ยงสูงต่อการติดไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ที่มีความรุนแรงกว่า
การป้องกันไข้หวัดใหญ่
ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันไวรัสที่สามารถฉีดได้ปีละครั้ง แต่ไม่สามารถป้องกันไวรัสได้ทุกชนิด การสร้างเสริมสุขภาพและสุขอนามัย ก็เป็นวิธีที่ช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงในการป่วยไข้หวัดใหญ่ได้ด้วยเช่นกัน
คลังเอกสารคุณภาพฝ่ายการพยาบาล
